Nokti
Da li ste znali da vaši nokti mogu dati naznake o opštem zdravlju vašeg tIjela? Moguće je da bIjela boja ili ružičasta nijansa vaših noktiju, neki nabori ili izbočine na koži, mogu ukazivati na neke zdravstvene probleme. Nokti mogu otkriti probleme sa jetrom, plućima i srcem. Čitajte dalje da biste otkrili koje tajne mogu da kriju vaši nokti.
Promjene na noktima
Ne ignorišite promjene na noktima, ali ni prebrzo ne donosite zaključke. Nokat koji nije gladak ili drugačije boje, može ukazivati na razne bolesti – ili nijednu. Samo vaš ljekar može vam dati tačnu dijagnozu.
Razmotrite prvo uobičajene „dežurne krivce“ prije nego što pretpostavite da postoji ozbiljan problem. Nokti pucaju, ljušte se ili mijenjaju boju i teksturu zbog modrica, krvarenja ispod noktiju i gljivičnih infekcija. Iako su gljivične infekcije česte, teško ih je liječiti. Ako se simptomi ne povuku, treba konsultovati dermatologa.
Promjene na noktima rijetko su prva indikacija bolesti. Obično postoje i drugi simptomi prije nego što se to desi. Na primjer, emfizem može da dovede od poteškoća sa disanjem mnogo ranije do noktiju sa šiljastim noktima.
Bijeli nokti
Poznati kao leukonihija, kada se kaže „bijeli nokti“, misli se na nokte koji su djelimično ili potpuno bijele boje. Mnogi faktori mogu izazvati bijelu boju noktiju, uključujući traumu, anemiju, greške u ishrani, bolesti srca, bolesti bubrega i trovanja.
Bijeli nokti sa tamnijim rubovima mogu ukazivati na bolesti jetre, kao što je hepatitis. Ako vam nokti izgledaju blijedi ili bijeli, možda imate nizak broj crvenih krvnih zrnaca. Pored toga, bijeli nokti mogu ukazivati na bolest jetre, dijabetes, prekomjerno aktivnu štitnu žlijezdu, ili srčanu insuficijenciju.
Stanje pod imenom „Terijevi nokti“, karakterišu uglavnom bijeli nokti sa uskom ružičastom trakom na vrhu. Osim što je rezultat starenja, može ukazivati i na pojavu dijabetesa, bolesti bubrega, jetre ili srca.→
Terijevi nokti
Stanje „Terijevi nokti“ karakterišu bijeli nokti sa uskom ružičastom trakom na vrhu. Terijevi nokti su vrsta očigledne leukonihije, koju karakteriše zamućenje nalik brušenom staklu preko skoro cijelog nokta, obliteracija lunule i uska traka normalnog, ružičastog nokta na distalnoj ivici. Pored normalnog starenja, Terijevi nokti takođe mogu ukazivati na poremećeno zdravstveno stanje, uključujući cirozu, hroničnu bubrežnu insuficijenciju i kongestivnu srčanu insuficijenciju.→
Mogući su opacifikacija (zamućenje) skoro cijelog nokta, obliteracija lunule, i uska traka na normalnom noktu ružičaste boje na distalnoj ivici. Pored toga što su simptom normalnog starenja, Terijevi nokti mogu biti i znak osnovnog zdravstvenog stanja. Temeljni pregled noktiju uz svaki ljekarski pregled je važan zbog moguće povezanosti između promjena na noktima i neke sistemske bolesti.→
Žuti nokti
Žuti nokti su u većini slučajeva uzrokovani gljivičnim infekcijama. Kako se infekcija pogoršava, ležište nokta se može povući, a nokti se mogu zgusnuti i raspasti. Rijetko, žuti nokti mogu ukazivati i na ozbiljnije poremećaje kao što je bolest štitne žlijezde, bolest pluća, dijabetes ili psorijaza.
Prisustvo debelih, sporo rastućih i žutih noktiju može ukazivati na bolesti pluća kao što su emfizem ili hronični bronhitis. Sindrom žutih noktiju takođe izaziva tečnost u plućima i rukama. Slično, Rejnoov fenomen (Rejnoova bolest) se može javiti kada prsti na rukama, nogama ne dobijaju adekvatnu cirkulaciju.→
Žuti nokti mogu čak biti uzrokovani sinusitisom (upala sinusa), problemima sa štitnom žlijezdom, nagomilavanjem limfe i reumatoidnim artritisom. U nekim slučajevima, žuti nokti se pojavljuju u porodicama, što ukazuje na genetsku vezu. Možete saznati čime su prouzrokovani samo ako razgovarate sa svojim ljekarom.
Sindrom žutih noktiju
Sindrom žutih noktiju uzrokuje zgušnjavanje noktiju i usporavanje novog rasta. Kao rezultat, nokti postaju žućkaste boje. Sindrom žutih noktiju može dovesti do toga da nokti nemaju kutikulu i da se odvoje od prsta. U mnogim slučajevima, žuti nokti su znak respiratorne bolesti, kao što je hronični bronhitis. Limfedem (otok ruku) takođe može izazvati sindrom žutih noktiju.→
Plavi nokti
Plavi nokti mogu ukazivati na nizak nivo kiseonika u tijelu. Emfizem, na primjer, može biti uzrok tome. Plavi nokti takođe mogu biti znak srčanih problema.
Nedostatak kiseonika u krvi dovodi do toga da vaša koža ili membrane ispod kože dobiju ljubičasto-plavu boju. Cijanoza je medicinski izraz za tu vrstu pojave na koži. Simptomi cijanoze su plavo-crveno-ljubičaste nijanse u venama koje su uzrokovane krvlju sa sniženim procentom kiseonika koja teče kroz arterije.→
Možda ćete to primjetiti i na usnama ili ušnim školjkama. Nedostatak kiseonika u vašim crvenim krvnim zrncima može izazvati sve ovo navedeno. Vaš ljekar će vam pregledati srce, pluća, krvne ćelije i krvne sudove. Prvi korak u liječenju anemije je identifikovanje osnovnog uzroka. Za razliku od laboratorijskih testova, cijanoza je dijagnoza zasnovana na onome što se vidi.→
Naborani nokti
Imate „naborane nokte“ kada vaši nokti na rukama ili nogama imaju sitna udubljenja. Psorijaza, ekcem ili upalu zglobova, mogu ga izazvati. Porodična istorija ovih bolesti takođe može da vas učini podložnim njima.
Naborani ili ispucali nokti mogu ukazivati na psorijazu ili inflamatorni artritis. Koža ispod nokta može izgledati crvenkasto-braon kada se nokat promijeni boju.
Psorijaza noktiju može uticati na izgled vaših noktiju na nogama i rukama. Simptomi uključuju zadebljanje, rupe kao od iglica, promjene boje i promjene oblika. Takođe je moguće da su osjetljivi na dodir i da je prisutan bol u noktima.→
Moguće je da su pogođeni samo nokti, ali to je rijetko. Zato udubljenje može biti nagovještaj da se još nešto dešava negdje drugdje u vašem tijelu.
Napukli ili iscijepani nokti
Napukli ili iscijepani nokti, uzrokovani suhim, lomljivim noktima, mogu biti povezani sa oboljenjem štitne žlijezde. Ipak, gljivične infekcije su češći izazivači pucanja ili cijepanja noktiju u kombinaciji sa žućkastom nijansom.
Napukli nokti su obično uzrokovani starenjem, kroz šta svi prolaze. Starenjem vaši nokti postaju tanji i veća je vjerovatnoća da će pucati. Žene starije od 60 godina najčešće pate od ovoga, ali i muškarci mogu biti podložni ovom.
Vaši nokti na rukama mogu se početi cijepati ako su vam ruke mnogo vremena u vodi i van nje, kao na primjer kada perete suđe. Pored toga, vašem tijelu je potrebno željezo da proizvodi zdrava crvena krvna zrnca koja prenose kiseonik do svih vaših tkiva. Nedostatak željeza izaziva anemiju. Postoji mnogo simptoma ovog stanja, a jedan uključuje i ispucale nokte.
Rizik od anemije se povećava tokom trudnoće. Čirevi i karcinom, na primjer, takođe mogu izazvati ove simptome.
Takođe, možete vidjeti ljuštenje i izbočine ako su vaši ispucali nokti povezani sa starenjem. Pored toga, lakovi za nokte i sredstva za uklanjanje laka za nokte mogu sadržati jake hemikalije. Možete oslabiti i isušiti nokte ako ih često koristite. Kao rezultat toga, veća je vjerovatnoća da će nokti puknuti. Akrilni nokti takođe mogu izazvati reakciju zbog ljepkova i boja.→
Treba izbjegavati proizvode za nokte koji sadrže toluen i formaldehid. Možda ćete moći da izliječite svoje nokte biotinom, dodatkom vitamina B. Posavjetujte se sa ljekarom ako vam nokti i dalje pucaju nakon 6 mjeseci.
Natečena koža oko nokta (Paronihija)
Upala, crvenilo, osjetljivost na dodir i otok kožnih nabora i tkiva oko noktiju su simptomi hronične paronihije. Obično uzrokovana iritantima ili alergenima, ali takođe može biti uzrokovana gljivicom Candida albicans, drugim infekcijama ili psorijazom. Moguće je da se uz gljivičnu infekciju javi i bakterijska infekcija.
Paronihija se može razvijati polako tokom nekoliko sedmica ili se iznenada pojaviti u periodu od jednog ili dva dana, u zavisnosti od uzroka. Simptomi paronihije se lako uočavaju i obično se lako i uspješno liječe uz malo ili nimalo oštećenja kože ili noktiju. Ako ne liječite infekciju, možete djelimično ili potpuno izgubiti nokat.→
Paronihija je česta pojava. Može nastati i usljed povrede tog područja, kao što je grickanje ili cepkanje noktiju, podrezivanje ili otkidanje zanoktice. Lokalna primjena kortikosteroida je uglavnom efikasna u terapiji.
Akutna paronihija se javljaju oko noktiju i brzo se šire. Grickanje i cepkanje noktiju, zanoktice, manikir ili druge fizičke traume mogu oštetiti kožu oko noktiju. U slučaju akutne paronihije, bakterije Staphilococcus i Enterococcus su uobičajeni uzročnici infekcije.
Hronična paronihija se javlja polako na prstima ruku i nogu. Obično traje nekoliko sedmica i često se vraća. Obično ga uzrokuje nekoliko infektivnih agensa, obično gljivica Candida i bakterije. Oni koji stalno rade u vodi, imaju veću vjerovatnoću da razviju ovo stanje. Mokra koža uzrokuje da se prirodna barijera zanoktice naruši na duži vremenski period. Kao rezultat, gljivica i bakterije mogu rasti i zaraziti kožu.
Tamne linije ispod noktiju
Melanonihija (Mladeži nokta, tumori nokta ili maligni melanom nokta) je promjena boje noktiju uzrokovana pigmentom melaninom. Različiti uzroci mogu doprinijeti ovom stanju, kao što su karcinom kože, infekcija ili povreda.
Obično ih uzrokuju traume noktiju ili gljivične infekcije. Infekcije sluznice srca ih takođe mogu izazvati, kao i psorijaza, ili čak melanom. Ispod noktiju na rukama ili nogama manifestuju se kao mala područja krvarenja (hemoragije).
Krvarenja ispod noktiju se pojavljuju kao tanke, crvenkasto-braon linije. Pravac rasta noktiju je pravac u kome se linije rasprostiru. Infekcija srčanih zalistaka (endokarditis) može prouzrokovati ovu vrstu krvarenja. Vaskulitis (oticanje krvnih sudova) ili mikroembolije (sićušni ugrušci koji oštećuju male kapilare) takodje ih mogu prouzrokovati.→
Crne ili smeđe linije koje idu od dna do vrha nokta mogu biti melanom. Ponekad se pojavljuje kao tamna mrlja. Prisustvo cijanoze nije simptom svih bolesti srca ili pluća. To što nema cijanoze može biti umirujuće, ali to ne znači da nema problema sa srcem.
Izgriženi nokti
Povremeno, grickanje noktiju može biti samo stara navika, ali takođe može ukazivati na anksioznost kojoj je potrebno liječenje. Navika grickanja ili čačkanja noktiju takođe je povezana sa opsesivno-kompulzivnim poremjećajem. Trebalo bi da se konsultujete sa svojim ljekarom ako ne možete da prestanete.
Uobičajeno je da ljudi grizu nokte u nekom trenutku svog života, posebno kao djeca. Grickanje noktiju obično počinje u djetinjstvu i povećava se tokom adolescencije. Ova navika nije do kraja jasno ispitana zašto se kod nekoga pojavljuje, ali kada jednom počne, može biti teško kontrolisati je.
Moguće je povrijediti nokat, kožicu i tkivo oko nokta kada grizete nokte. U većini slučajeva, osobe koje grickaju nokte ne izazivaju dugotrajno oštećenje, ali se to nekada ipak može dogoditi. Generalno, grickanje noktiju je kozmetički problem koji ne zahtijeva medicinsku pomoć. Međutim, dugotrajno grickanje noktiju može dovesti do infekcija, problema sa zubima i drugih komplikacija.→
Zaključak
Problemi na noktima uvijek prate i problemi sa anomalijama na vlasištu i kosi. Informišite se i naručite na besplatno savjetovanje u apoteci/ljekarni kako bi održali besplata pregled pilosebacealnih jedinica vlasišta.
Uprkos činjenici da se promjene na noktima javljaju kod mnogih zdravstvenih stanja, one su rijetko i prvi znak pojave nekog zdravstvenog problema. Postoje mnoge abnormalnosti noktiju koje su bezopasne. Ukoliko neko ima bijele nokte, to ne znači automatski da on boluje od hepatitisa. Konsultujte se sa dermatologom ako ste zabrinuti zbog izgleda vaših noktiju.
Vaš ljekar će možda moći da vam pruži riječi utjehe, ili će odlučiti da je potrebna dalja dijagnostika ili konsultacije.
Izvori
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5448267/
https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/ss/slideshow-nails-and-health
https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/nails-look-weird
https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/psoriasis/nail-psoriasis
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/multimedia/nails/sls-20076131
https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/cracked-nails-reasons
https://www.healthline.com/health/why-do-people-bite-their-nails
https://medlineplus.gov/ency/article/003283.htm
https://medlineplus.gov/ency/article/001444.htm
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/other-bacterial-skin-infections
https://www.healthline.com/health/paronychia