Dermatitis

Seboroični dermatitis

Seboreja na vlasištu i seboreja na licu su termini koji se vrlo često koriste za definisanje seboroičnog dermatitisa, ali u suštini, seboreja je tehnički izraz za prekomjerno lučenje sebuma od strane lojnih žlijezda.

Ako imate ljuspice peruti, svrab, crvenilo, upalu i ranice na tjemenu, onda vaš problem nije seboreja, već seboroični dermatitis, seboroični dermatitis sa psihosomatskom komponentom ili psihosomatski dermatitis.

Kako razlikovati perut, seboreju i seboroični dermatitis?

Seboreja je pojačano lučenje masnoće iz žlijezda lojnica, a riječ je samo o masnoći, suhoj ili masnoj, koja ne izaziva svrab. Kosa i vlasište su masni i uzrokuju, uglavnom, estetski problem.

Perut se prepoznaje po sitnim ljuspama, bijele boje, bez svraba, crvenila i eritema.

Seboroični dermatitis je hronična upala kože, ljuspice su veće nego kod peruti, žućkaste boje i mogu se zalijepiti za vlasište u više slojeva. Područje je crveno, često su prisutne rane i prisutan je iritirajući svrab.

Bakterijska flora, prirodna zaštita kože, sastoji se od sebuma (masnoće), znoja, odumrlih ćelija epiderme, fizioloških bakterija i gljivica (između ostalih Pityrosporum ovale – Malassezia in D/SD) i drugih masnoća koje proizvodi koža. Kada je u ravnoteži, djeluje germicidno i sterilizacijski.

Kod suhe peruti, postotak gljivice Pityrosporum ovale premašuje normalno prisustvo u bakterijskoj flori i do 40%. Kod masne peruti, prisutno je preko 73%, ali ni tada nema svraba ili eritema. Kada Pityrosporum ovale dostigne 83% prisutnosti u bakterijskoj flori, počinje da luči masne kiseline iz sebuma, koji u oksidacijskim procesima izazivaju upalu, svrab, crvenilo, ranice i krastice.

Šta je seboroični dermatitis?

Seboroični dermatitis je papiloskvamozni poremećaj koji se javlja na koži bogatoj lojnim žlijezdama i sebumom. Pojavljuje se u obliku pečata, koji svrbe i praćen je ljuštenjem kože. Ako ranice nastanu češanjem, javlja se peckanje i crvenilo. Perut je žućkaste boje, vrlo često masna i vlažna. Najčešće se javlja na kapilicijumu, ali se može javiti i na licu, grudima, leđima i drugim dijelovima tijela koji imaju puno lojnih žlijezda.

Seboroični dermatitis nije zarazan i ne može se prenijeti s jedne osobe na drugu. Ne može da utiče na opšte zdravlje, ali uzrokuje estetski problem koji može smetati. Vremenom može dovesti do značajnog gubitka kose, jer iako je problem kože, ima dosta uticaja na zdravlje kose i njen izgled. Naslage peruti na vlasištu stvaraju barijeru i sprječavaju normalan rast kose, što dovodi do prorjeđenja i gubitka kose.

Seboroični dermatitis uzrokuje, osim sebuma, i gljivica Pityrosporum ovale, koja je dio bakterijske flore, kao i razne imunološke abnormalnosti. Seboroični dermatitis je dugotrajno stanje kože i ponavlja se, tj. pojavljuje se mnogo puta u životu, čak i ako smo ga uspješnim tretmanima stavili pod kontrolu. Kao i herpes, ostaje prisutan, pa u slučajevima jakog pada imuniteta, stresa ili psihofizičke iscrpljenosti, zna da se vrati i u težem obliku.

Klinička slika

Seboroični dermatitis nije isto što i obična perut, pa ako se borite s ovim problemom, to može biti velika frustracija. Ramena su vam stalno puna bijelih ili žućkastih ljuspica, koje nisu nimalo male i neprimjetne, kosa vam se vrlo brzo masti i uvijek izgleda neuredno. Vlasište je prekriveno slojem peruti, a kada se češete, perut se širi po kosi. Vremenom kosa počinje da opada i dolazi do gubitka kose.

Perut, crvenilo, eritem i svrab se ne zaustavlja samo na kosi, već se šire po licu, čelu, nosu, obrvama. Mogu se pojaviti i u ušima, na grudima, na lopaticama i tako dalje. Stanje se pogoršava sa povećanom vlažnošću vazduha, kod promjene godišnjih doba (ljeti je u remisiji, pogoršava se u jesen, a drastično se pogoršava zimi, kada je vlažnost vazduha najveća. U proljeće je stanje blaže nego zimi). Varira od blagog ljuštenja, koje se javlja u lezijama (ograničena područja), do pojave teških skvamoznih naslaga, koje mogu pokriti cijelo vlasište.

Simptomi seboroičnog dermatitisa

Simptomi seboroičnog dermatitisa manifestuju se kao:

• Krupne ljuspe peruti
• Svrab kože glave (vlasišta)
• Od češanja, može doći do pojave sekundarnih bakterijskih infekcija, vlaženja, pojave ranica i krastica
• Crveni i upaljeni pečati po koži glave, ranice i krastice
• Neprijatan miris kose i vlasišta
• Naslage peruti u vidu tjemenjače kod odraslih

Simptomi seboroičnog dermatitisa mogu se pojaviti i na drugim dijelovima tijela:

• Lice, obrve, oko rubova očnih kapaka (rezultat može biti upala kapaka – blefaris), područje oko nosa, nazolabijalni nabori, iza uha i u vanjskom ušnom kanalu
• Grudi, leđa, ispod pazuha, predeo oko pupka, butine, i na mjestima gde ima pregiba i nabora na tijelu

Koda koga se javlja seboroični dermatitis?

Seboroični dermatitis se javlja kod oba pola, ali je kod muškaraca češća teža klinička slika, sa izraženijim simptomima. Najčešće se javlja u trećoj i četvrtoj deceniji života, a takođe i u periodu adolescencije, uslijed naglih i pojačanih hormonalnih promjena. Može se javiti i kod beba, obično oko deset sedmica nakon rođenja, a radi se o temporalnom režnju, koji je privremen i obično nestaje do treće godine.

Procjenjuje se da oko 10-20% svjetske populacije ima problem sa seboroičnim dermatitisom. Glavna karakteristika seboroičnog dermatitisa je njegova upornost, jer se vrlo često vraća, baš kada smo mislili da smo ga se riješili.

Seboroični dermatitis – uzroci

Najčešći uzroci pojave seboroičnog dermatitisa su:

• Učešće gljivice Pityrosporum ovale je veliko, zbog dodatnog djelovanja na pojačanje aktivnosti lipida (oslobadja više masne kiseline – glavni faktor upale) i od sposobnosti da aktivira upalne procese.
• Svrab, crvenilo i upala, ranice i kraste, nastaju oksidacijom masnih kiselina, ali samo kada gljivica Pityrosporum ovale pređe 83% u sastavu bakterijske flore.
• Seboroični dermatitis je najčešće nasljednog karaktera, zbog poremećaja u funkciji žlijezda lojnica i pojačanog lučenja masnoće, što rezultira skraćivanjem procesa obnavljanja stanica vlasišta. Rezultat je ubrzano ljuštenje rožnatih stanica kože.   

Ostali mogući uzroci pojave seboroičnog dermatitisa su:

• Hormonske promjene (posebno polnih hormona)
• Emocionalni stres
• Psihijatrijska i neurološka stanja (depresija i Parkinsonova bolest)
• Oslabljen imuni sistem
• Bolesti endokrinih žlezda
• Ishrana (brza hrana, masna i začinjena hrana, alkohol…)
• Upotreba određenih lijekova
• Upotreba agresivnih i neodgovarajućih kozmetičkih proizvoda (šampon, balzam…)
• Promjena pH vrijednosti kože
• Agresivne iritacije kože (hemijski ili izloženost velikom broju mikroorganizama)
• Oštećenja uzrokovana agresivnim češanjem ili grebanjem
• Klimatski uslovi (ekstremno visoke ili niske temperature, povećana vlažnost vazduha, vjetar…)

Seboroični dermatitis se javlja periodično, jer je hronični problem kože, pa se periodi poboljšanja i pogoršanja simptoma smjenjuju.

Do pogoršanja seboroičnog dermatitisa dolazi zbog:

• Umora, psihičke i fizičke iscrpljenosti
• Stresa
• Korišćenje neodgovarajućih šampona, gelova za tuširanje, sapuna…
• Godišnja doba vrlo često određuju ritam upalnog procesa, pa se on uglavnom pogoršava tokom zimskog perioda.

Rješenje

Pravilnom njegom i odgovarajućim tretmanima, seboroični dermatitis se može držati pod kontrolom, bez većih eskalacija i posljedica, kao što je gubitka kose. Ako temeljno pristupimo rješenju, moramo poći od uzroka, a glavni uzrok seboroičnog dermatitisa je povećano prisustvo gljivice Pityrosporum ovale (Malassezia in D/SD) na koži. Kao i svim gljivicama, savršeno joj odgovara vlažna i topla sredina, a obzirom da se hrani masnoćom, višak sebuma daje joj dodatnu hranu.

Dakle, ako želimo da zaustavimo njeno razmnožavanje i štetu koju pravi, trebalo bi da joj, za početak, uskratimo ono što je za nju najkorisnije, a to je vlagu i hranu – masnoća.

Tretmani, kreme, losioni koji se koriste za seboroični dermatitis moraju prije svega imati antimikotsko (antifungalno), odmašćivanje, anestetičko (protiv svraba) i inflamatorno (protuupalno) djelovanje.

Kortikosteroidi i kortizolske kreme su vrlo efikasni, ali se koriste vrlo kratko, pa ako prekoračite taj rok i pretjerano ga koristite, koži možete učiniti mnogo više štete nego koristi.

Prirodni aktivni sastojci u preparatima za liječenje seboroičnog dermatitisa nemaju kontraindikacije i ograničeno vrijeme upotrebe, a istovremeno imaju veoma visok stepen efikasnosti.

Prirodni aktivni sastojci za koje je dokazano da imaju najpovoljnije efekte su:

• morski kolagen: sadrži veliku količinu omega 3 masnih kiselina koje djeluju protuupalno, protiv svraba, protiv crvenila i umirujuće
• čajavec (Meleleuca alternifoglia): osim što je antimikotik, djeluje i dermopurifikujuće (uklanja masnoće sa kože)
• kigelia africana: sebonormalizira i djeluje direktno na lojne žlijezde regulacijom prekomjernog lučenja sebuma, čime se automatski smanjuje količina hrane za gljivicu Pityrosporum ovale
• kajeput: tropska biljka sa jakim antimikotičnim djelovanjem
• hamamelis, ulje slatkog badema, ekstrakt zobi, hmelj i tako dalje: mogu se koristiti u kontinuitetu u sastavu sredstava za pranje kože, bez ikakvih posljedica, tokom dužeg vremenskog perioda.

Kontaktni dermatitis

Kontaktni dermatitis je crveni osip koji svrbi. Javlja se kao rezultat kontakta kože sa iritirajućim agensom – izaziva iritaciju i alergiju. Kontaktni dermatitis je akutna upala kože uzrokovana iritantima ili alergenima. Prvi simptom je svrab i osip na koži, koji se kreće od eritema do stvaranja plikova i osipa.

Najčešće se javlja na šakama ili u njihovoj blizini, ali i na drugim nepokrivenim dijelovima tijela. Osip nije zarazan i nije opasan po život, ali može biti vrlo neprijatan i narušiti kvalitet života. Kako bi se pristupilo liječenju kontaktnog dermatitisa, ključno je pronaći supstance na koje se javlja osjetljivost i izbjegavati ih.

Kako nastaje kontaktni dermatitis?

Kontaktni dermatitis nastaje kao alergijska reakcija uzrokovana iritirajućim djelovanjem neke supstance. Najčešći iritanti su sapuni, deterdženti, prašina, antiseptici, rastvori, mašinska ulja, cement, zemlja, voda sa visokom koncentracijom hlora (u bazenima), određene vrste kozmetike i neke biljke.

Vrste kontaktnog dermatitisa

• iritantni kontaktni dermatitis (ICD), koji čini 80% svih uzroka kontaktnog dermatitisa, je nespecifična upalna reakcija na supstance sa kojima koža dolazi u kontakt, bez aktivacije imuno sistema. Prije svega, tu su razne hemikalije (kiseline, izbeljivači, soli, rastvori, metali…), deterdženti (abrazivi, gelovi, sapuni…), šamponi, supstance u vazduhu (piljevina, vunena prašina…), biljke (faferoni, neke vrste cvijeća…), vještačka đubriva, pesticidi.
• fototoksični dermatitis nastaje kao lokalna promjena na mjestima nanosa (parfem, katran…) ili gutanja (primjer: lijek Psoralen) određenih supstanci koje stvaraju štetne slobodne radikale tek nakon apsorpcije ultraljubičastih zraka.
• alergijski kontaktni dermatitis (AKD) je reakcija ćelijske preosjetljivosti i nastaje kada agens na koji je osoba osjetljiva izazove imunološku reakciju na koži. Alergijska reakcija pogadja samo područje koje je bilo u kontaktu sa alergenom. Reakciju može izazvati nešto drugo što može ući u organizam putem lijekova, hrane, medicinskih i stomatoloških zahvata. Ima dvije faze: senzibilizaciju antigena i odgovor ponovnog izazivanja.

Supstance koje izazivaju alergijski kontaktni dermatitis su:

• Lijekovi (antibiotske kreme i oralni antihistaminici)
• Formaldehid (konzervansi, dezinficijensi, odjeća…)
• Nikal (ima ga u metalnim kantama, nakitu…)
• Proizvodi za ličnu higijenu (lak za nokte, farbe za kosu, losioni, dezodoransi…)
• Supstance koje se mogu naći u kozmetici, zaslađivačima, parfemima, proizvodima za higijenu zuba…
• Biljke (otrovni bršljan, mango koji sadrži alergen urushiol…)
• Proizvodi koji izazivaju reakciju na sunce, neke kreme za sunčanje i oralni lijekovi…
• Kod djece se javlja od nošenja pelena, vlažnih maramica, farbane odjeće…

Osobe sa povećanim faktorom rizika su oni koji se bave određenim zanimanjima i hobijima. To su prvenstveno zdravstveni radnici, građevinski radnici, automehaničari, metalostrugari, frizeri i kozmetičari, ronioci i plivači (gumene maske), poljoprivrednici i osobe koji rade sa hranom. Osip se pojavljuje u roku od nekoliko minuta do nekoliko sati nakon kontakta i može trajati 2-4 sedmice.

Simptomi kontaktnog dermatitisa su:

• Svrab
• Crveni osip
• Suha, perutava, ispucala koža
• Neravnine i plikovi
• Osjećaj peckanja i otoka

Atopijski dermatitis

Atopijski dermatitis je upalna hronična oboljenja praćena suhom kožom koja je sklona svrabu i iritaciji. Sama riječ “atopijski” odnosi se na grupu nasljednih bolesti i često se povezuje sa drugim bolestima. Atopijski dermatitis je najčešća benigna bolest sa recidivnim tokom, jer postoje faze remisije (potpuni oporavak svih znakova i simptoma) i faze egzacerbacije (povratak simptoma i pogoršanje svih kliničkih parametara).

Oko 2% svjetske populacije ima problem s atopijskim dermatitisom, što znači da ima visoku učestalost. Nije zarazna, a najčešće pogadja bebe od 3. mjeseca života, zatim simptomi polako slabe (mogu potpuno nestati do puberteta), ali se može pojaviti i u starijoj dobi.

Atopijski dermatitis i ekcem se često poistovjećuju, ali nisu isto. Ekcem obuhvata veliki broj različitih upalnih bolesti, a atopijski dermatitis je samo jedno od njih, tj. najčešći tip, pa se često koriste u istom kontekstu.

Simptomi atopijskog dermatitisa

Prvi i najčešći simptomi su:

• Suha koža koja svrbi (pruritus)
• Kraste iza ušiju i osip na obrazima, rukama i nogama
• Crvena i upaljena koža jer je imunološki sistem jako aktiviran
• Stanjena i paperjasta koža od neprekidnog češanja (lihenifikacija)
• Mogu se pojaviti hiperpigmentacije i male kvržice na koži, koje se od grebanja pretvaraju u kraste i inficirane ranice
• Može zahvatiti područje oko očiju, kapaka, obrva i trepavica, gdje češanje mijenja boju kože
• Neke osobe mogu razviti dodatni sloj kože, atopijski nabor ili Dennie-Morgan nabor
• Koža gubi previše vlage iz epiderme i zbog toga postaje vrlo, vrlo suha, sa smanjenim odbrambenim mehanizmom
• Koža sa atopijskim dermatitisom, zbog smanjenog odbrambenog mehanizma, postaje veoma osjetljiva na infekcije stafilokokom, streptokokom, bradavicama, herpes simpleksom…

Prevencija

Ne postoji posebna vrsta prevencije, ali se svakako preporučuje:

• Štiti kožu od vlage, iritirajućih supstanci i sintetičke odjeće
• Održavajte hladniju, stabilnu temperaturu i stabilan nivo vlažnosti u prostoriji gdje se boravi
• Izbjegavajte češanje, grebanje i trljanje što je više moguće
• Izbjegavajte izlaganje prašini, duhanskom dimu, polenu i životinjskoj dlaci
• Prepoznajte na vrijeme i izbjegavajte emocionalni stres
• Iskoristite ljeto i more, kao i planinu, jer promjena klime je veoma korisna
• Tuširanje se preporučuje umjesto kupanja u kadi, ali ako već koristite kadu, onda umjesto gela za tuširanje stavite samo nekoliko kapi maslinovog ulja ili morskog kolagena, kako biste koži dali masnoću i elastičnost
• Nosite samo pamučnu odjeću, jer koža na sve ostalo reaguje svrabom
• Mažite kožu preporučenim sredstvima

Atopijski dermatitis kod beba

Svim roditeljima je veoma stalo da koža njihovih beba bude zdrava, lijepa i njegovana, jer nema ništa ljepše i mekše od bebine kože. Ali, bebe čija je koža osjetljiva, svijetla, prozirna, mnogo su podložnije raznim iritantnim kožnim stanjima, od kojih je najčešći atopijski dermatitis.

Atopijski dermatitis kod beba je hronično stanje kože i zapravo je vrsta ekcema. Manifestuje se kao ljuspavi i crveni osip koji uzrokuje upalu i svrab. Prema riječima profesora Bibera, svjetski poznatog stručnjaka u oblasti atopije, atopijski dermatitis počinje “in utero”, dok je beba još u majčinom stomaku.

U posljednjoj deceniji, atopijski dermatitis je vrlo čest kod beba, posebno u industrijski razvijenim zemljama. U oko 60% slučajeva atopijski dermatitis se javlja u prvoj godini života bebe, a najčešće u periodu između 3-6 mjeseci života. Bebe koje razviju atopijski dermatitis često imaju porodičnu anamnezu ekcema, raznih vrsta alergija, astme… pa je pojava u ranoj starosnoj dobi najčešće uzrokovana kombinacijom vanjskih faktora i genetike. Često se javlja kod beba rođenih u zimskim i jesenjim mjesecima, više kod dječaka i drugog djeteta.

Prvi simptom atopijskog dermatitisa kod beba je vrlo suha, isušena koža, koja kasnije postaje crvena i na kraju razvija crveni osip. Najteži simptom atopijskog dermatitisa kod beba je svrab (pruritus). Češanjem beba može ozlijediti kožu i dovesti do infekcije, pa je savjet i mjera opreza da bebe nose pamučne rukavice. Svrab beba može držati bebe budnoma cijelu noć. Beba je neispavana, uplakana, neraspoložena…

Drugi uobičajeni simptomi atopijskog dermatitisa kod beba su:

• Veoma suha koža, često prekrivena ljuspicama
• Crveni osip i crvena, iritirana koža
• Ranice koje mogu biti otvorene ili prekrivene krasticama

Crvenilo i hrapava koža sa malim bubuljicama, pojavljuju se kod beba na nekonveksnim dijelovima lica (brada, čelo i obrazi). Osip i crvenilo mogu se pojaviti na pregibima laktova i koljena, ali prilično rijetko.

Simptomi atopijskog dermatitisa nisu uvijek konstantni. Nekad nestanu, a nekada dođe do “razbuktavanja” atopijskog dermatitisa. Ne postoji specifičan test koji bi u potpunosti potvrdio atopijski dermatitis. Bebe s alergijama i atopijskim dermatitisom često imaju povišen imunoglobulin E (IgE) u krvi. Njihov imuni sistem “prejako” reaguje na određene izazivače alergije i alergene, proizvodi više ovog antitijela, što može izazvati reakciju i dovesti do atopijskog dermatitisa.

Savjet roditeljima je, prije svega, da minimiziraju i otklone svaku infekciju i komplikacije. Takođe, redovna hidratacija kože, kao i obnavljanje zaštitnog hidrolipidnog omotača kože. Koristite vrlo blaga i neiritirajuća sredstva kao što su šamponi, kupke, sapuni.

Atopijski dermatitis kod djece

Atopijski dermatitis kod djece je hronično stanje kože, vrsta ekcema. Manifestuje se kao ljuspavi i crveni osip koji uzrokuje upalu i svrab. Atopijski dermatitis je najčešće nasljedan, pa ako jedan roditelj ima atopijski dermatitis, šanse da se on javi kod djeteta su 30%. Ako su oba roditelja atopična, šanse se povećavaju na 70%, ali i dalje postoji šansa do 30% da se to neće pojaviti kod djeteta. Međutim, može doći do alergijskog rinitisa ili bronhijalne astme.

Atopijski dermatitis se češće javlja kod dječaka, kod drugog djeteta i kod djece rođene u zimskim i jesenjim mjesecima. I kod beba i kod djece svih uzrasta, atopijski dermatitis se često javlja u industrijaliziranim zemljama.

Prvi simptom atopijskog dermatitisa kod djece je vrlo suha, isušena koža, koja kasnije pocrveni i na kraju razvije crveni osip. Najteži simptom atopijskog dermatitisa kod djece je svrab (pruritus). Roditeljima se savjetuje da obrate pažnju na češanje, jer na taj način dijete može ozlijediti kožu i dovesti do infekcije i komplikacija. Svrab zbog atopijskog dermatitisa može držati dijete budnim cijelu noć, pa je kao kod beba i djece moguća nesanica, pa zbog umora dijete može biti nervozno, mrzovoljno, neraspoloženo…

Ostali uobičajeni simptomi atopijskog dermatitisa kod djece su isti kao i kod beba:

• Veoma suha koža, često prekrivena ljuspicama
• Crveni osip i crvena, iritirana koža
• Ranice koje mogu biti otvorene ili prekrivene krasticama

Promjene su uglavnom lokalizovane na unutrašnjim stranama velikih pregiba (koljena, laktovi, iza ušiju…) kao smeđe naslage suhe i grube kože, sa izuzetno jakim svrabom i prilično izraženim tragovima češanja. Ove promjene mogu biti konstantne, ili se mogu naizmjenično pojavljivati ​​i povlačiti, zavisno o faktorima koji izazivaju.

Ne postoji specifičan test koji bi u potpunosti potvrdio atopijski dermatitis kod djece. Djeca sa alergijama i atopijskim dermatitisom često imaju povišen imunoglobulin E (IgE) u krvi. Njihov imuni sistem “prejako” reaguje na određene izazivače alergije i alergene, proizvodi više ovog antitijela, što može izazvati reakciju i dovesti do atopijskog dermatitisa.

Prema riječima profesora Bibera, svjetski poznatog stručnjaka u oblasti atopije, atopijski dermatitis je progresija razvoja alergijskih bolesti u dječjoj dobi. Počinje pojavom atopijskog dermatitisa, nakon čega slijedi alergija na hranu, zatim alergijska astma i na kraju alergijski rinitis. Može se javiti i oralni alergijski sindrom (OAS), takozvana kontaktna urtikarija – koprivnjača. Koprivnjača je praćena otokom, crvenilom, škakljanjem i svrabom jezika i grla, svrab usana i nepca, otjecanjem resica).

Savjet roditeljima za dijete sa problemom atopijskog dermatitisa je, prije svega, da minimiziraju i eliminišu svaku infekciju i komplikacije. Takođe, kao što se savjetuje u slučaju atopijskog dermatitisa kod beba, isto se odnosi i na djecu. Neophodna je redovna hidratacija kože, kao i obnova zaštitnog hidrolipidnog sloja kože. Izbjegavanje svih oblika alergena je obavezno, pa koristite vrlo blaga i neiritirajuća sredstva kao što su šamponi, kupke, sapuni.

Atopijski dermatitis kod odraslih

Atopijski dermatitis (dermatitis atopica) kod odraslih je “trilogija” astme, alergijskog rinitisa i atopijskog dermatitisa, a mogu se javiti istovremeno, naizmjenično ili nezavisno jedan od drugog.

Trenutno oko 2% svjetske populacije ima različite probleme koji mogu biti uzrokovani atopijskim dermatitisom, a postoji tendencija stalnog porasta osoba sa ovim problemima, posebno u urbanim sredinama. Atopijski dermatitis je progresija razvoja alergijskih bolesti u djetinjstvu, smatra profesor Biber, svjetski priznati stručnjak u oblasti atopije. Sve počinje pojavom atopijskog dermatitisa, zatim pojavom alergije na određene vrste sastojaka hrane, nakon čega se može javiti alergijska astma, a na kraju i alergijski rinitis.

Može se javiti i oralni alergijski sindrom (OAS), takozvana kontaktna urtikarija – koprivnjača. Koprivnjača je praćena otokom, crvenilom, škakljanjem i svrabom jezika i grla, svrabom usana i nepca, otjecanjem resica).

Puno je faktora koji utiču na pojavu atopijskog dermatitisa. Atopijski dermatitis je najčešće nasljedan, pa ako jedan roditelj ima atopijski dermatitis, šanse da se on javi kod djeteta su 30%. Ako su oba roditelja atopična, šanse se povećavaju na 70%, ali i dalje postoji šansa do 30% da se to neće pojaviti kod djeteta. Međutim, može doći do alergijskog rinitisa ili bronhijalne astme.

Od vanjskih faktora okoline, koji mogu biti pokretači, najčešći su:

• iritanti (vuna, sapun, mast, rastvarači, deterdženti…)
• kontaktni senzibilizatori (nikal, kobalt, hrom…)
• inhalacijski alergeni (kućna prašina, grinje, polen, plijesan, životinjska dlaka…)
• alergeni u hrani (soja, riba, pšenica, kikiriki, jaja…)
• mikrobi (Pityrosporum ovale, Candida albicans, Staphylococus aureus, Trichophyton…)

Klima ima veliki uticaj, posebno mikroklima u kući u kojoj živimo. Uticaj psiholoških faktora, kao što su nervoza i stres, takodjer je veoma velik. Mehanizam nastanka atopijskog dermatitisa je vrlo složen, ali suština je poremećena interakcija imunokompetentnih ćelija (T i B limfocita).

U odrasloj dobi i adolescenciji, promjene na koži su najčešće na području oko usana, na stražnjim stranama šaka i na vratu. Simptomi atopijskog dermatitisa kod odraslih osoba su:

• suha koža
• vidljive promjene u pregibima (laktovi, koljena, iza ušiju…)
• intenzivan svrab i tragovi češanja
• bijeli dermografizam
• prorijeđenost ili nedostatak spoljašnjeg djela obrva
• brazdanje dlanova i tabana
• bljedilo lica i tamni podočnjaci

Atopija nije samo kožna bolest

Atopija nije kožna bolest, već urođena sklonost nasilnom reagovanju na stimulans (alergene) iz vanjskog okruženja i povećana sklonost razvoju alergijskih reakcija. Odnosi se i na probavne i respiratorne puteve, kao i na sluzokožu nosa i očiju.

Atopija nije zarazna

Koliko god loše izgledalo, atopija i alergije nisu zarazne. Zato izolacija zbog izgleda kože nije potrebna, čak ni u najtežim fazama pogoršanja.

Najbolja krema za atopijski dermatitis

Za osobe koje imaju problem sa atopijskim dermatitisom, prvi i veoma važan korak je prevencija, koja podrazumijeva posebnu i veoma pažljivu njegu. Kod atopijskog dermatitisa glavna karakteristika je poremećena bakterijska flora, tj. oštećenje kožne barijere i funkcije kože, kao najvećeg ljudskog organa. Zato liječenje ovog problema uvijek počinje odgovarajućom njegom, koja treba obnoviti i popraviti oštećenu barijernu funkciju kože.

Za održavanje higijene i pranje kože preporučujemo SAP Vital Plus. SAP je tretman sa tekućom kremastom emulzijom, namijenjen svim tipovima kože, a posebno atopičnoj, suhoj, reaktivnoj i kuperoznoj koži sklonoj upalama. Riječ je o izuzetno nježnoj formulaciji na bazi bademovog ulja, hamamelisa i zobi, koja čisti kožu uz očuvanje hidrolipidnog omorača i zaštitne funkcije kože. Efikasno uklanja smog, prašinu, prekomjernu masnoću  i make-up.

SAP sadrži omekšivače i druge hranjive sastojke, kao što su ulje slatkog badema, ekstrakt altee i ekstrakt hamamelisa. Sadrži i vitamine C i E koji imaju zaštitno djelovanje na epidermu i štite kožu od vanjskih utjecaja, što je neophodno za atopičnu kožu. Formula sadrži poseban tenzioaktiv, aminokiselinu dobivenu iz ekstrakta zobi, koja čini proizvod topljivim (otapa masti) i topljivim u vodi (ispire se vodom).

Terapija atopijskog dermatitisa je veoma raznolika, a osnovu njege čine razni hidratantni emolijensi, koji sprječavaju isušivanje kože, a samim tim i napetost, zatezanje i svrab. Emolijense treba koristiti stalno, čak i kada koža izgleda savršeno zdravo, radi prevencije.

Ukoliko je atopijski dermatitis u akutnoj fazi, pod nadzorom ljekara, pored emolijenasa, uključeni su i preparati koji treba da smire upalne procese na koži – lokalni kortikosteroidi (u obliku krema ili masti).